Trong bài giảng này, đồng chí Trần Thu Phương - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo - Nữ công, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ hướng dẫn cán bộ công đoàn từ công tác chuẩn bị chu đáo, chủ động phối hợp, ứng xử linh hoạt và đặt lợi ích hài hòa làm trung tâm trong quá trình đối thoại.

Làm tốt điều này, công đoàn sẽ là cầu nối tin cậy giữa người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ), góp phần xây dựng môi trường làm việc ổn định, văn minh, nhân văn và phát triển bền vững.

"Trong thực tiễn hoạt động công đoàn, việc đại diện cho lao động nữ trong các buổi đối thoại với NSDLĐ không hề đơn giản. Cán bộ Công đoàn cần bản lĩnh, trí tuệ, sự từng trải, linh hoạt và khéo léo để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho lao động nữ, đồng thời giữ gìn mối quan hệ hài hòa với NSDLĐ. Dưới đây là những kinh nghiệm và kỹ năng thiết thực đã được đúc rút từ thực tế" - đồng chí Trần Thu Phương cho biết.

Những kinh nghiệm đối thoại thực tiễn

Một là, chuẩn bị kỹ nội dung đối thoại

Việc chuẩn bị tốt là yếu tố quyết định thành công của buổi đối thoại. Công đoàn cần lấy ý kiến NLĐ (trực tiếp khảo sát hoặc thông qua tổ công đoàn để tổng hợp nội dung cần đưa ra đối thoại); rà soát chính sách hiện hành (so sánh chính sách của doanh nghiệp với quy định pháp luật tại Chương X - Bộ luật Lao động, Nghị định 145/2020/NĐ-CP, Luật Bảo hiểm xã hội,… để xác định nội dung chưa đúng hoặc cần cải thiện); tham vấn chuyên gia (nếu có các kiến nghị từ NLĐ, công đoàn cần tham khảo ý kiến chuyên môn để đảm bảo hợp lý, hợp pháp); chuẩn bị tài liệu (số liệu, dẫn chứng, phản biện cần được chuẩn bị kỹ, đồng thời dự liệu trước các tình huống có thể phát sinh để xử lý linh hoạt); nắm thông tin so sánh (tìm hiểu chính sách ở các công ty cùng ngành nghề hoặc cùng khu vực để tạo lập luận thuyết phục. Nếu có thông tin từ khách hàng hoặc nhãn hàng đề cao yếu tố nhân văn, càng nên đưa vào đối thoại).

Lưu ý: Nội dung đối thoại cần thiết thực, phù hợp năng lực doanh nghiệp, nhưng không thấp hơn quy định pháp luật. Công đoàn cũng nên tuyên truyền cho NLĐ hiểu mục đích đối thoại, tránh đưa yêu cầu thiếu thực tế.

Hai là, lựa chọn thời điểm phù hợp

Nên chọn lúc doanh nghiệp đang hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận, hoặc mới được khen thưởng. Thời gian đối thoại không nhất thiết theo lịch định kỳ, mà cần linh hoạt khi có vấn đề nổi cộm. Chủ động đề xuất đối thoại sớm giúp tránh xung đột.

Ba là, chọn đúng người tham gia đối thoại

Người đại diện cần có kiến thức pháp luật lao động, am hiểu chính sách đối với lao động nữ, nắm được nội quy, tình hình sản xuất - kinh doanh, đời sống NLĐ và các vấn đề tài chính - xã hội có liên quan. Đặc biệt, cần có kỹ năng thuyết phục, phản biện.

Bốn là, tạo sự đồng thuận nội bộ

Trước khi đối thoại, công đoàn cần tranh thủ sự ủng hộ từ các phòng ban như tài chính, nhân sự, hành chính. Đây là những bộ phận có tiếng nói tham mưu cho NSDLĐ. Có được sự đồng thuận này sẽ giảm áp lực khi đối thoại.

Năm là, xây dựng niềm tin với NSDLĐ

Thông qua việc động viên, hỗ trợ NLĐ nghiêm túc hoàn thành công việc và giải quyết những khó khăn trong cuộc sống, yên tâm sản xuất, công tác, góp phần cho sự lớn mạnh của đơn vị, doanh nghiệp hoặc khen thưởng, động viên kịp thời những lao động đã có thâm niên gắn bó với doanh nghiệp theo mốc 5 năm, 10 năm, 15 năm… Những việc làm cụ thể này giúp NSDLĐ tin tưởng và hợp tác hơn với công đoàn.

Sáu là, nâng cao vị thế công đoàn

Ngoài chăm lo cho NLĐ, công đoàn cũng cần ghi nhận, biểu dương NSDLĐ có chính sách tốt, tạo môi trường làm việc văn minh, chăm lo NLĐ nữ. Việc này không chỉ tăng uy tín công đoàn mà còn tạo nền tảng vững chắc cho các cuộc đối thoại về sau.

Những kỹ năng xử lý các tình huống trong đối thoại

Đặt vấn đề không nên mang tính đòi hỏi, mà cần dựa trên cơ sở phân tích lợi ích chung. Ví dụ, nếu chị em nghỉ việc nhiều do bệnh lý phụ khoa, có thể đề xuất doanh nghiệp tổ chức khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư để đảm bảo sức khỏe NLĐ, giúp tăng hiệu quả làm việc, tránh gián đoạn sản xuất.

Trước đối thoại, cần xác định mục tiêu tối thiểu (min) và kỳ vọng tối đa (max). Nếu đạt được mức min thì nên chốt sớm, không nên co kéo quá mức. Cần giữ vững nguyên tắc “Một con chim sẻ trong tay còn hơn một con bồ câu trên mái nhà”. Khi gặp phản ứng từ NSDLĐ, cần biết dừng đúng lúc để giữ không khí hợp tác.

Trong đối thoại, cán bộ Công đoàn cần rèn kỹ năng giao tiếp và xử lý tình huống: giữ bình tĩnh, tránh nóng vội hay đối đầu; lắng nghe chân thành, không ngắt lời; biết đặt câu hỏi và đưa dẫn chứng đúng lúc; luôn hướng đến lợi ích chung, tìm giải pháp “đôi bên cùng có lợi”.

Đối thoại không chỉ là đưa yêu cầu mà còn là nghệ thuật thương lượng, cùng tháo gỡ vướng mắc. Với những vấn đề nhân văn như chăm lo lao động nữ - lực lượng phải đảm đương thiên chức làm mẹ, làm vợ - thì càng cần nhấn mạnh khía cạnh trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Trong quá trình đối thoại, đại diện NLĐ cần thể hiện sự chuyên nghiệp bằng cách nói rõ ràng, mạch lạc, đúng trọng tâm; tránh nói ngọng, nói lắp, dài dòng; biết chia sẻ thông tin, không áp đặt; tôn trọng ý kiến đối phương; giữ thái độ thân thiện, tự tin, ứng xử linh hoạt.

Nếu đối thoại đi vào bế tắc hoặc có nội dung vượt ngoài khả năng trả lời, cán bộ công đoàn nên xin tạm dừng để hỏi ý kiến cấp trên hoặc chuyên gia. Việc này thể hiện sự thận trọng, cầu thị và giúp công đoàn có thêm cơ sở phản biện thuyết phục. Với những vấn đề đã gần thống nhất thì nên chốt ngay, còn những nội dung còn bất đồng thì để lại cho cuộc đối thoại kế tiếp, tránh kéo dài không cần thiết.

https://laodongcongdoan.vn/bai-3-kinh-nghiem-va-ky-nang-xu-ly-trong-buoi-doi-thoai-111387.html